„Widma” to tytuł drugiego projektu z cyklu Środowisk Performatywnych, realizowanych w Teatrze Nowym w Krakowie. Działania mają na celu zgłębiać materialne i symboliczne cechy przestrzeni oraz wydobywać nowe sposoby ich wykorzystywania, jako narzędzi do kontaktu z widzami. Projekt „Widma” bazować będzie na przestrzeni sceny teatralnej, która stanie się tematem akcji oraz instalacji artystycznej.
Środowisko performatywne dąży do harmonii pomiędzy akcją, przestrzenią i widzami, których wzajemna relacja ma w naturalny sposób płynąć z ludzkiej potrzeby eksperymentowania i ekspresji, a nie być wyłącznie podyktowana kulturowymi konwenansami zachowań.
“Widma” był drugim z cyklu trzech środowisk performatywnych realizowanych w Teatrze Nowym w Krakowie. Miał miejsce w dniu 02.04.2016 r.

 

Dokumentacja: Alina Senik, Weronika Sirasz.

 

Przygotowanie przestrzeni:

Plac przed teatrem – w centralnym punkcie placu stoi trzepak a za nim ukryte trzy trzepaczki do dywanów.
Szatnia – na wieszakach wiszą materiałowe, białe maski z dziurami na oczy i odciśniętymi na nich plamami atramentowymi (każda maska jest inna). Na ladzie stoją trzy styropianowe głowy ubrane w maski.

Foyer – przeobrażone w rodzaj kawiarni z krzesłami, stolikami, świeczkami. Światło żółte, barowe. Do ścian przyklejone są małe fragmenty luster, o jedną ze ścian wsparte jest największe z nich. Za barem leżą wydrukowane scenariusze pięciu sztuk wystawianych w Teatrze Nowym. Nad stolikami wiszą scenariusze instruujące widzów jak mogą zachowywać się względem siebie. Np.: „zapytaj osobę po prawej jakie lubi oglądać komedie”; „przybij piątkę osobie przed Tobą”; „powiedz osobie za Tobą czego się boisz”; „zapytaj głośno osoby po lewej czy znają się nawzajem”; itd. Na barze stoją butelki wina i otwieracz.

Widownia i scena – widownia jest przykryta czarną folią, która pełni funkcję ekranu projekcyjnego dla zapętlonego obrazu sześćdziesięciu dziewięciu klaszczących dłoni. Z głośników rozbrzmiewa donośny dźwięk braw oraz rytmicznie podnoszonych i opuszczanych siedzisk foteli widowni, które dobrze słychać w foyer.
Na scenie wisi czerwona kurtyna, oraz przykryta czarną tkaniną tablica z napisem „pomnik grającym”. Przy scenie leży przygotowany mikrofon, koszyk sztucznych kwiatów oraz miska z talkiem.

Przebieg akcji:

Każdy gość teatru otrzymuje od szatniarki maskę wraz z instrukcją, aby przez cały czas trwania akcji nie zdejmować jej z twarzy. Wejścia do „kawiarni” pilnuję ja, ubrany w czerwoną koszulę, kamizelkę, czarne spodnie oraz okulary przeciwsłoneczne. O godzinie 19:15 zapraszam wszystkich do środka i sadzam przy stolikach. Zapalam na stołach świeczki i przynoszę uczestnikom scenariusze spektakli. Obserwuję sytuację z dystansu. Osoby które wykorzystują wiszące nad stolikami instrukcje, oraz przykładają się do czytania scenariuszy na głos nagradzam winem. Przemieszczam się w ciszy po pomieszczeniu z butelką i plastikowymi kubeczkami. Osoby które nie potrafią odnaleźć się w sytuacji zachęcam do tego winem. Przyglądam się z bliska aktorom siedzącym przy stolikach, proponując głośne czytanie. Proponuję kolejnym osobom aby zasiadały przy stolikach w miejsce tych, którzy już skończyli. Pozwalam aby akcja toczyła się sama. Z widowni dobiega nas dźwięk oklasków i foteli.

Po upływie wystarczającej ilości czasu, dyskretnie idę na scenę, zabieram mikrofon i wracam z nim do foyer. Proponuję aby uczestnicy nagrodzili się nawzajem gromkimi brawami za świetny występ i zapraszam wszystkich na scenę. Widzowie mijają w półmroku projekcję dłoni na ekranie zakrywającym fotele i zaproszeni przeze mnie zmierzają na ciemną scenę. Proszę W. (oświetleniowiec) aby włączył światło. Proszę widzów o brawa. Odsłaniam tablicę z napisem „pomnik grającym” zapewniając uczestników, że jest ona specjalnie dla nich. Uroczyście zapraszam na środek kolejno każdą z osób biorących udział w akcji, gratuluję występu, robię sobie z nią zdjęcie, wręczam sztuczny kwiatek i ściskam jej dłoń, wcześniej zanurzając ją w talku. Proszę aby ta osoba odcisnęła się na kurtynie. Proszę o brawa dla niej. Wszystkie etapy powtarzam z każdym z zamaskowanych aktorów. Kiedy wszyscy zebrani odcisną już dłonie na kurtynie ogłaszam że to już koniec i że można zdjąć maski. Proszę o pomoc w zdjęciu kurtyny i wyniesienie jej przed teatr. Na zewnątrz przerzucam ją przez trzepak, i chłostam ją trzepaczką do dywanów. Rozdaję pozostałe dwie i zapraszam do trzepania. Akcja dobiega końca gdy wszystkie ślady zostają wywabione z kurtyny, a ona sama złożona na deskach sceny w teatrze.